Olivetti, Stork en De Slinger Hengelo

Het ondernemen vanuit een maatschappelijke missie groeit in Nederland. Vele van deze sociale ondernemingen ontwikkelen creatieve oplossingen op het gebied van werkgelegenheid, ongelijkheid en duurzame productie en consumptie. Sociaal en maatschappelijk betrokken ondernemen is niet iets van de laatste jaren, er zijn prachtige voorbeelden uit het verleden die juist nu erg actueel zijn en ons kunnen inspireren om allerlei sociale vraagstukken aan te pakken.

 

Olivetti 
Recent bezocht ik Ivrea, een mooie provinciestad in de Piëmont, Italië. Ivrea is bekend geworden door Olivetti, de wereldberoemde fabrikant van typemachines en ontwerper van de eerste pc’s. Camillo Olivetti begon hier in 1908 een typemachinefabriek. Zijn zoon Adriano nam in de jaren dertig de leiding van de onderneming over. Adriano had een heel eigen, geheel vernieuwde kijk op management en organisatie van de fabrieken. Hij maakte het werk voor zijn werknemers aangenamer, zorgde voor inspraak en legde de basis voor het concept van adaptief leiderschap. Maar juist zijn visie op de rol van de onderneming in de lokale gemeenschap is interessant. Adriano zag zijn onderneming als een ‘communitarian enterprise’, een onderneming die een bijdrage moest leveren aan de economisch -en sociaal-culturele ontwikkeling van de gemeenschap. Hij stichtte in Ivrea o.a. een bibliotheek, scholen, kinderopvang en sportgelegenheden. Als maatschappelijk betrokken en verantwoord ondernemer was hij zijn tijd ver vooruit. Hij had ook oog voor kunst en cultuur. Zo liet hij zijn fabrieken en kantoren ontwerpen door beroemde architecten als Franklin Lloyd Wright en Ludwig Mies van der Rohe. Hij ging nog een stap verder door een politieke beweging op te richten voor de ontwikkeling van lokale gemeenschappen: de Movimento Comunita. Inmiddels staat Ivrea als ‘industriële stad van de 20e eeuw’, op de Werelderfgoedlijst van Unesco.

Stork

Wat Olivetti was voor Ivrea, was Stork voor Hengelo. Charles Theodorus Stork was ook zo’n verlichte vernieuwende ondernemer. Hij had al vroeg een kern, een voorloper van de huidige ondernemingsraad en talrijke voorzieningen voor zijn werknemers. Ook Stork was ‘community-gedreven’ in de wetenschap dat je nooit alleen voor jezelf onderneemt. Stork richtte o.a. de bibliotheek in Hengelo op, stichtte het Tuindorpbad en de Volkshogeschool. De firma heeft hiermee een enorme bijdrage geleverd aan de sociaal-culturele ontwikkeling van Hengelo en behoort hiermee onmiskenbaar tot het DNA van Hengelo.

De tijden zijn inmiddels veranderd. Vele voorzieningen die door verlichte ondernemers als Olivetti en Stork zijn opgericht, zijn overgenomen door de overheid waardoor meer mensen konden profiteren en de afhankelijkheid van de onderneming ook verminderde. Wat blijft, en steeds meer aan actualiteitswaarde toeneemt, is de oriëntatie van deze ondernemers op de sociaal -en culturele ontwikkeling van de lokale gemeenschap.

Met de Slinger zetten we in Hengelo hun gedachtengoed, maatschappelijk betrokken ondernemen gericht op de ontwikkeling van de lokale gemeenschap, voort. Dagelijks maken de bij de Slinger aangesloten ondernemingen met allerlei vormen van ondersteuning het verschil voor inwoners en maatschappelijke initiatieven uit de stad.

Een aanvraag van Hengelo voor de Werelderfgoedlijst van Unesco is wellicht wat ambitieus, maar we kunnen ons wel laten inspireren door het verhaal van Ivrea. Zo kent de stad een prachtige route langs de Olivetti-monumenten en een informatie-en studiecentrum over maatschappelijk verantwoord ondernemen en sociaal leiderschap, het Adriano Olivetti Leadership Institute  (www.oli-ivrea.com).
De Stichting Storkiaan zet zich om de Stork-identiteit van Hengelo te versterken met (kunst)objecten, industrieel erfgoed, digitale middelen en andere innovatieve verwijzingen.

Er ligt een prachtig Masterplan voor een Storkroute in het Hart van Zuid. Ivrea kan een inspiratiebron zijn voor de verdere ontwikkeling van de Storkroute met bijvoorbeeld een eigentijds informatiecentrum over maatschappelijk verantwoord en betrokken ondernemen met aandacht voor het gedachtengoed van Stork en de sociale geschiedenis van Hengelo. Ondernemers en maatschappelijke organisaties kunnen hier elkaar ontmoeten en elkaar inspireren om nog meer maatschappelijke impact te maken.

Samen kunnen we Hengelo sterker maken. Onmisbaar hiervoor zijn ondernemingen met oog voor de ontwikkeling van de lokale gemeenschap.
 

De Slinger Hengelo
Dagelijks verbinden vanuit de Slinger ondernemingen met maatschappelijke organisaties en initiatieven met indrukwekkende resultaten. Gelukkig sluiten steeds meer ondernemingen zich aan bij de Slinger. Wilt u ook zich inzetten voor een verbindend Hengelo? Neem contact met ons op info@deslingerhengelo.nl
 

Bert Otten
voorzitter De Slinger Hengelo
Augustus 2022